Pitstop

Maar daarna is het net of er vertraging optreedt, wordt het vliegwiel afgeremd. Waar andere steden doordraaien, lijkt Rotterdam stil te vallen. Soms een acceleratie met een goede museumshow of opening, ondertussen wel met lekkende motor en vermogensverlies. Van origine Rotterdamse galeries trekken weg naar andere oorden. Voor kunstenaars en designers is Rotterdam niet meer als vanzelfsprekend de vestigingsplaats. Verzamelaars laten Rotterdam links liggen in hun zoektocht naar het nieuwe. Kostbare brandstof gaat verloren.

Het een grijpt in het ander, het versterkt elkaar. Symptomen dat er iets aan de hand is. De motor vertoont kuren. Raar, want een blik onder de kap leert dat de motor bij een eerste inspecterende blik niet verkeerd in elkaar steekt. Boijmans, Kunsthal, Witte de With, TENT, Fotomuseum, NAi en meer vormen een stevig motorblok met potentie. En smering is er voldoende: geld van overheidswege gaat er nog steeds naar toe. Het kan de gebrekkige loop kennelijk niet stoppen of verhelpen. En dat terwijl de motor heeft gelopen als een zonnetje. Verheffende museumshows, grensverleggende kunstenaars, een verzamelklimaat met vernieuwende galeries, spetterende openingen. Erik van Lieshout repte er zondagavond nog over. And he keeps coming back... Tijd voor een APK!

Vliegwiel

Een goed kunstklimaat werkt als een vliegwiel. Aangezet door een startmotor raakt stil water in beweging. Loopt het, dan blijft het lopen, worden met voortstuwende kracht bestemmingen bereikt met steeds nieuwe vergezichten, perspectieven. Een delta aan ontmoetingen, dialogen, anders kijken. Grensverleggend. In februari ten tijde van Art Rotterdam is dat gevoel er steeds even, draait de motor in Rotterdam soepel en soeverein op volle toeren. De stad voelt anders: intenser, energieker, bruisend. Kunstminnend Nederland en buitenland weet de havenstad dan moeiteloos te vinden. Stad, galeries, musea, culturele instellingen, kunstenaars en verzamelaars werken eensgezind samen aan een succesvolle week van internationale allure. It shows!

Rotterdam, what's new? deel 2

Met Hans Sonnenberg blik ik vooruit op het 50-jarig bestaan van Galerie Delta. Het laatste kwart daarvan heb ik bewust meegemaakt. Fijn weerzien met deze mohikaan. Zijn geheugen klapt open als ik verhaal over de zeereis naar Cornwall: vluchtende Engelsen voor Napoleon die met hun schepen door navigatiefouten op eigen rotsen kapot sloegen en afzonken naar de zeebodem. De rijke schatten die naderhand opgedoken zijn: keramiek, goud, zilver, edelstenen en de houten panelen die nu als bar dienst doen in de pubs... Hans gaat met Bas de kroeg in. Ik ga op huis aan voor een nieuw recept. `Bij Schmidt heb je 130 soorten vis en jij kiest daaruit rode mul…….?` Ik hoop dat Hans nog lang blijft.

Een weekend kent twee dagen.

Boijmans intrigeert. ‘De Collectie verrijkt’ is me bekend en kan ik links laten liggen. George Condo zag ik eerder dit jaar in New York. Een weerzien. De abstracten zijn sterker dan ik dacht dat ze al waren. Gisterenavond las ik het boek van Han Nefkens met een terugblik op 10 jaar H+F mecenaat. Nu de tentoonstelling als tastbaar bewijs van zijn daden. Geld kan op vele wijzen renderen. Deze inspireert en zet aan. Wombhouse (2004) van Atelier van Lieshout appeleert aan mijn vakantie. In vier weken tijd is de boot als een perfecte huls rond me heen gaan zitten. Nothing more, nothing less, nothing more needed.

Bij TENT en Witte de With heb ik vanaf alle etages steeds blikken op het pand van Emmo en Karmin. Ontzield. Hen niet meer te kunnen ontmoeten, kan me moeilijk concentreren op de tentoonstellingen. Ik steek de straat over. Binnen waart hun geest nog rond gevangen in de kunstwerken die rijen dik in plastic tegen de muren staan. Een gaat onder de arm met mij naar huis. Telg van nieuw bloed dat door de galerie stroomde, Bert Danckaert. Sterk werk. Een koop gesloten met een warme handdruk op Art Amsterdam. In stilte loop ik de Witte With af.

Life goes on. Ook Zic Zerp straalt energie. Een eendagstentoonstelling van Niels Smits van Burgst. Rake verf op doek. Zijn galerie heeft veel aanloop. Alle Jong is nieuw, ik vrees een aankoop. Rotterdam, what’s new? Veel.

Rotterdam, what’s new?

Na enkele weken van absentie ben ik altijd weer verwachtingsvol van mijn stad. What’s new? Ik tref een stad in rust, zomerse rust. Iedereen is of lijkt met vakantie. De bouw ligt stil, maar nieuwe hoogbouw is als groene scheuten bamboe uit de grond geschoten. Living City op de Kop van Zuid krijgt vorm, Hoboken raakt condensed en de contouren van CS worden zichtbaar. Het NAI is met houten flonders plots heel toegankelijk en de blunderput straalt eindelijk, verlost van malaise.

Het is schrikken en slikken als ik door de Witte de With rij: ‘Te koop’ op de ramen van MKgalerie.  Het leven raast voort met een kolkende vaart, hoe rustig Rotterdam nu ook aanvoelt. Straks zit er een horecatent en zijn alle sporen gewist. Ik heb er moeite mee, maar weet dat het niet anders is. Stilstand bestaat niet. Terug kan niet meer.

Weekend. Tijd voor patronen te voet.

Bij Donner komen de kunstboeken en cd’s steeds meer in de verdrukking. Tussen Van Leest en mij zal nooit warmte ontstaan. Toch kan ik scoren: Derek Trucks & Susan Tedeschi hebben als echtelieden de handen vruchtbaar ineen geslagen. Bill Frisell maakte nieuw materiaal dat mijn interesse heeft. Brian Eno daalt ook neer in de winkelwagen.

Iris Cornelis straalt energie. Een nieuwe generatie galeriehouders is in korte tijd opgestaan in Rotterdam. Nieuw bloed, nieuw elan, nieuwe ideeen in een onzeker economisch tijdsgewricht. Petje af. Iris heeft met Noah van Dongen een fraaie keuze gemaakt uit de afstudeerders van Willem de Kooning. Verrassend en verfrissend werk.

Knagend gemis…..

En toch, hoe zeer ik van de stad hou, er knaagt iets aan me. Steeds meer. Wat heeft Rotterdam niet wat ik elders wel aantref? Soms voel ik gemis in mijn stad. Het culturele leven hapert in Rotterdam waar het de beeldende kunst betreft. Een gemis aan vermogen om dingen verder te brengen dan ze zijn, of kritischer gesteld, zouden kunnen zijn. Het gevoel van een zesde versnelling, een overtreffende trap. Mogelijk dat mijn gevoel van gemis gevoed en wellicht versterkt wordt door mijn eigen ontwikkeling: van buitenstaander, toeschouwer tot speler in het culturele leven.

Rotterdam kunstenaarsstad

De ontwikkeling die de stad heeft doorgemaakt heeft kunstenaars nooit weerhouden zich in Rotterdam te blijven vestigen. De stad bood en biedt steeds voldoende ruimte voor initiatief op onontgonnen plaatsen: vruchtbare akkers, waar buiten het oog van de burgerij en het toeziende oog van vadertje staat dingen kunnen gebeuren en ontstaan. Rauw, soms anarchistisch, autarkisch…Ingredienten voor een bloeiend cultureel klimaat. Het heeft aansprekend gedachtegoed en werken voortgebracht en nog steeds. Een zelfstartend proces en aanjager van een in potentie sterk cultureel klimaat. Het komt van ver, als een wijnrank die diep in schrale grond tast om de ware smaken boven te krijgen. Wat dat betreft hoeft Rotterdam zich niet meer te bewijzen. Vinas Viejas.

Rauw maar opperbest

Nog steeds kent Rotterdam vele rafelranden. Stukjes stad die braak liggen, waar een heel eigen leven is ontstaan. Soms percelen die in handen zijn van speculanten en voorlopig aan hun lot zijn overgelaten. Wereldjes op zich zoals alleen Lara Alamarcegui ze kan bloot leggen. Rotterdam is er de stad naar. Op haar best bouwt Rotterdam voort aan de creatie van fraaie plekken op rauwe stekken. Appartementen met uitzicht op de Schie bijvoorbeeld. De Aelbrechtskade, een plek die van zichzelf niet bepaald top notch is, maar wel charme kent. Een binnenvaartschip dat haast geruisloos langs de woonkamerramen voorbij trekt. Rotterdam weet er steeds meer te ontdekken. In die zin ontpopt de stad zichzelf en heeft het water haast een magische werking, eindelijk omarmd. Stad met het gezicht naar de Maas. Een stad met karakter!